Zing je professioneel of gewoon voor de lol en merk je verlies in de hoogte of de laagte? Voel je spanning rondom je stembanden als je zingt? Ben je vaak hees of ‘aangezongen’ na een repetitie of concert? Of moet je voor je werk veel praten en merk je dat je stem snel vermoeid raakt? Als je last hebt van stemproblemen denk je misschien niet als eerste aan een osteopaat. Maar vaak ontstaan dit soort klachten als gevolg van spierspanning, bv. rondom je kaken, tong, strottenhoofd, stembanden of middenrif. Een gespecialiseerde osteopaat kan in dat geval uitkomst bieden. In deze blog lees je meer over stemproblemen en hoe ik deze behandel.
Hoe ontstaan stemproblemen? De anatomie van de stem.
Allereerst is het belangrijk om te weten dat er allerlei verschillende oorzaken kunnen zijn van stemproblemen. Denk hierbij aan ziektes in het KNO-gebied, neurologische aandoeningen, psychologische problemen, beschadigingen na een ongeval… maar het kan ook zo zijn dat de structuren rondom je stembanden minder goed kunnen bewegen door een te hoge spierspanning. Dit laatste noemen we in het Engels muscle tension dysphonia (MTD). Als er sprake is van ziekte, trauma, neurologische of psychische problematiek dan ga je uiteraard naar de huisarts en word je verwezen naar een specialist. Maar als er sprake is van MTD dan kan een osteopaat met de juiste specialisatie je daar heel goed bij helpen.
Om te begrijpen hoe MTD kan ontstaan is het goed om eerst een idee te hebben van de anatomie van je stem. Je stem wordt gevormd als er lucht vanuit de longen, door het strottenhoofd en langs de stembanden stroomt en de stembanden op de juiste manier worden bewogen om de lucht te laten trillen. Je mond en het gebied er omheen dienen als klankkast.
Om op een ontspannen manier geluid te produceren, met voldoende volume en op de juiste toonhoogte, is het belangrijk dat het hele systeem van je stem ‘vrij’ is. Dat betekent dat je middenrif en borstkas vrij moeten kunnen bewegen om je ademhaling te reguleren. Verder moeten de verschillende delen van het strottenhoofd ten opzichte van elkaar kunnen bewegen en moet het geheel ook nog omhoog en omlaag kunnen bewegen. En uiteraard is ontspanning van de kaakspieren, de mondbodem en de tong cruciaal voor je articulatie en de resonantie van je stem!
Rondom de weg die je stem aflegt bevinden zich allerlei spieren. Hier kan spanning in ontstaan als je je stem forceert of als je met een minder goede techniek zingt. Ook kan het zo zijn dat er elders in je lichaam bewegingsverliezen zijn waar je op zich geen last van hebt, maar die bv. wel de spanning in je middenrif of kaakspieren beïnvloeden.
Hoe behandelt een osteopaat je stem?
Osteopaten zijn de enige manuele therapeuten die naast het bewegingsapparaat (de grote spieren en gewrichten van je lichaam) ook structuren als het diafragma, het strottenhoofd, de inwendige organen en tal van andere zaken behandelen.
Wel is het belangrijk dat je een osteopaat bezoekt die nascholing heeft gevolgd om je stem te kunnen behandelen. Deze lessen worden gegeven door de Britse voice doctor Jacob Lieberman, een osteopaat die al tientallen jaren in Londense ziekenhuizen samenwerkt met KNO-artsen. Als blijkt dat er sprake is van MTD dan behandeldt dr. Lieberman deze patiënten, met groot succes. Hij heeft in de loop der jaren vele professionals behandeld, ook uit de Nederlandse muziekwereld. Bij dr. Lieberman leer je een aantal hele specifieke technieken om de spieren rondom het ‘stemapparaat’ te kunnen ontspannen. Ik heb deze cursus in oktober 2023 gevolgd.
Voorafgaand aan een behandeling doen we eerst een uitgebreide intake om je klachten te bespreken. Als er een vermoeden is van een onderliggende aandoening dan zal ik je aanraden om eerst de huisarts te bezoeken. Als er sprake is van MTD volgt een uitgebreid lichamelijk onderzoek. Niet alleen rondom je stembanden, maar van heel het lichaam – we willen tenslotte zeker weten dat we de oorzaak van de klacht vinden, waar deze zich ook bevindt.
De gevonden blokkades en spierspanningen worden daarna in hun onderlinge samenhang behandeld door middel van manuele technieken. Dit betekent dat ik ook het strottenhoofd en de structuren er om heen vastpak en de spieren behandel, maar je kan natuurlijk gewoon door ademen 😉 Bijna altijd merk je direct na de behandeling al dat je bereik weer groter is geworden. Vaak wordt je spreekstem in eerste instantie ook wat lager doordat het strottenhoofd weer volledig kan bewegen, en voel je in je hele lijf meer ruimte en ontspanning.
Meer informatie?
Wil je meer weten over de osteopathische behandeling van stemklachten of andere problemen? Neem dan gerust contact op via 06-28438310 of het contactformulier op mijn website.
