Osteopathie is een effectieve therapie bij acute en chronische rugklachten. Rugpijn is één van de meest voorkomende klachten waarmee mensen naar de osteopaat gaan. Vaak is de rugpijn chronisch geworden of keert hij steeds terug, en heeft fysiotherapie niet geholpen. Pijnstilling kan tijdelijk uitkomst bieden, maar blijft symptoombestrijding en heeft ook ongewenste bijwerkingen. Rugpijn leidt vaak tot ziekteverzuim en kan een behoorlijke invloed op de kwaliteit van leven hebben omdat het lastiger wordt om dagelijkse handelingen te verrichten, met je kinderen te spelen of om te sporten. Ook heeft je slaap er vaak onder te lijden.
Herkenbaar? In deze blog vertel ik je meer over hoe rugklachten kunnen ontstaan, wat een osteopaat voor je kan doen, en wat je zelf kunt doen om na de behandeling nieuwe klachten te voorkomen.
Hoe ontstaan rugklachten?
Een acute, heftige rugklacht kan het gevolg zijn van een ongeval of ander trauma. In dat geval is de oorzaak duidelijk en zal oefentherapie en revalidatie bij de fysiotherapeut meestal de beste oplossing zijn. Ook kunnen sommige ernstige ziekten zoals kanker rugpijn veroorzaken. Maar in het dagelijks leven ontstaan verreweg de meeste rugklachten spontaan als gevolg van een ‘verkeerde beweging’. In eerste instantie lijkt een paar dagen rust en wat pijnstilling voldoende om de pijn te verminderen of te laten verdwijnen. Vaak zien we echter dat de rug een ‘gevoelige plek’ wordt waar de pijn regelmatig weer in schiet, meestal zonder waarschuwing vooraf.
Het is belangrijk om te weten dat klachten aan spieren en gewrichten (zoals in de rug) in de regel ‘reactief’ zijn – ze ontstaan omdat het lichaam probeert te compenseren voor een bewegingsverlies of verandering in weefselspanning elders in het lichaam. Dit kan een andere spier of gewricht zijn, zoals een blessure aan een enkel of knie, waardoor het bewegingspatroon verandert en de rug opeens met andere krachten moet omgaan. Maar het kan ook liggen aan de organen in de buik, die met een bindweefselvlies rechtstreeks aan de wervelkolom verbonden zijn. Een verminderde doorbloeding van het weefsel of een beperkte afvoer van lymfe kan zorgen voor pijnprikkels zonder dat er sprake is van weefselbeschadiging. Het kan zelfs liggen aan de bindweefselvliezen die vanuit de schedel, door de wervelkolom heen, naar het stuitje lopen!
Als je rug altijd maar moet compenseren voor een probleem elders in het lichaam, zal de spreekwoordelijke emmer op een gegeven moment vol zijn, en zorgt een laatste druppel in de vorm van een kleine misstap of andere prikkel er voor dat je rug er even geen zin meer in heeft. Het gevolg? Pijn!
De osteopathische aanpak van rugklachten
Hierboven heb ik wat mogelijke oorzaken van rugklachten genoemd. Omdat het lichaam één geheel is en alles direct of indirect met elkaar verbonden is, kan in principe elke anatomische verbinding met de rug een oorzaak zijn voor rugklachten.
Een fysiotherapeut, manueel therapeut of chiropractor zal altijd het bewegingsapparaat (spieren en gewrichten) als aangrijpingspunt gebruiken om je rugklachten te behandelen. Dat is voldoende als de oorzaak daar ook ligt. Maar het bewegingsapparaat is maar een deel van je lichaam. Ook de inwendige organen, bloedvaten, lymfevaten en je zenuwstelsel hebben een zekere mate van beweeglijkheid. Een osteopaat is getraind om ook deze weefsels te kunnen onderzoeken en te behandelen als er sprake is van een bewegingsverlies of veranderde weefselspanning. Dat is dus een groot verschil met andere therapeuten!
De osteopaat zal eerst een uitgebreide intake doen om je medische voorgeschiedenis en de ontwikkeling van de klachten te bespreken. Als er sprake is van symptomen en omstandigheden die wijzen op een onderliggende aandoening dan zal de osteopaat je aanraden om eerst de huisarts te bezoeken. Als er veilig osteopathisch behandeld kan worden volgt een uitgebreid lichamelijk onderzoek om vast te stellen waar de bewegingsverliezen, ‘blokkades’ en spanningen zich bevinden.
Deze worden daarna in hun onderlinge samenhang behandeld door middel van manuele technieken: een combinatie van mobilisaties, zachte druk- en rektechnieken en soms een manipulatie (‘kraken’). Afhankelijk van je lichamelijke toestand kan de behandeling heel zacht of juist wat steviger zijn, maar altijd met respect voor het weefsel. Patiënten ervaren een osteopathische behandeling over het algemeen als prettig, ook omdat er ruimschoots de tijd wordt genomen (bij mijn praktijk een uur per behandeling) en er altijd ruimte is voor een goed gesprek.
Een voorbeeld uit de praktijk
Tijdens mijn afstudeerperiode aan de opleiding voor osteopathie in Amsterdam heb ik een keer een jonge vrouw met lage rugklachten behandeld. Ze was erg sportief maar kon regelmatig niet hockeyen vanwege haar rug. Daarnaast bleek uit de intake dat ze wat spijsverteringsproblemen had (krampen, opgeblazen gevoel, onregelmatige ontlasting). Massages en oefeningen van de fysio gaven tijdelijk wat verlichting maar de klachten keerden steeds weer terug. Tijdens het onderzoek bleek dat het bekken aan één kant niet goed bewoog. Bovendien was er een lus van de dunne darm wat verzakt in de ruimte tussen blaas en baarmoeder (dit is voelbaar via de onderbuik). Normaal gesproken bewegen de darmen mee als het middenrif tijdens in- en uitademing naar beneden zakt en weer stijgt, maar doordat de darm ‘vast’ zat in het bekkengebied werd de mobiliteit beperkt. Dit had via de bindweefselvliezen rondom de darm – die verbindingen hebben met het bekken en de lage rug – een mobiliteitsbeperking in de wervelkolom tot gevolg. Na het behandelen van de buik kon het bekken weer normaal bewegen. Twee behandelingen waren voldoende om de klachten volledig te laten verdwijnen.
Wat kun je zelf doen?
Vrijwel alle ‘vage’ en chronische (rug)klachten die we als osteopaat zien en behandelen hebben betrekking op het bindweefsel van het lichaam. Dat zijn alle spieren, botten, gewrichten en de vliezen die zich rondom organen, bloedvaten en zenuwen bevinden. Een belangrijk aspect bij het voorkomen en genezen van klachten is de kwaliteit van dit bindweefsel. Het bestaat uit water met daarin moleculen, vezels en cellen, en het vormt de grens tussen het circulatiesysteem en de cellen en weefsels van spieren en organen.
Als je de kwaliteit van het bindweefsel zo goed mogelijk wil houden dan komt ‘leefstijl’ om de hoek kijken. Denk hierbij aan voldoende lichaamsbeweging, gezonde voeding, voldoende water, vitaminen en mineralen, en een goede nachtrust. Ik geef hier tijdens mijn consulten ook tips over.
Stof tot nadenken
Uiteraard kan een osteopaat niet alle (rug)klachten behandelen. We kijken door een andere bril naar het lichaam en kunnen daarom vaak uitkomst bieden als andere therapieën minder effectief zijn. Maar als er de klacht zo ver gevorderd is dat er sprake is van weefselbeschadiging of een onomkeerbare ‘vormverandering’ (als het bewegingsverlies volledig deel is gaan uitmaken van het lichaam) dan kan ook de osteopaat niet veel meer doen aan de klacht. Uiteraard kunnen we dan nog steeds ondersteuning bieden door de rest van het lichaam zo ‘vrij’ mogelijk te houden.
Meer informatie?
Wil je meer weten over de osteopathische behandeling van rugklachten of andere problemen? Neem dan gerust contact op via 06-28438310 of het contactformulier op mijn website.